Deugden in de energietransitie

Topsector Energie, nov 2015 – 0kt 2018

HET PROJECT

Burgers spelen een cruciale rol in de energietransitie. Hun stemgedrag, investerings- en besparingsgedrag, hun steun of juist afkeuring van energieopwekkende of energiebesparende maatregelen betekenen het verschil tussen versnellen en vertragen. Door gebruik te maken van kennis uit de positieve psychologie kunnen individuen effectiever worden aangesproken op hun individuele gedrag en handelingsbereidheid. Tertium ontwikkelde met de Vrije Universiteit een model om de communicatie met burgers over specifieke energiemaatregelen en -producten te koppelen aan hun individuele en persoonlijke overtuiging. Door individuele burgers specifiek aan te spreken op hun eigen waarden en deugden kan hun bereidheid energie-innovaties te accepteren worden vergroot en de implementatie ervan worden versneld.

Zie hier het overzicht van alle deugden.

De Vraag

Uit opdracht van het Ministerie van Economische zaken en de Topsector Energie-subsidie is in samenwerking met de Vrije Universiteit onderzoek gedaan naar de volgende vraag:

Hoe kan je over de energietransitie communiceren als een publiek goed waartoe je je op verschillende manieren kunt verhouden?

Onze aanpak

Deugden definiëren wij als positieve eigenschappen die mensen nastrevenswaardig vinden, maar niet per sé hebben. Als de energietransitie mensen kan helpen om die deugden te verwezenlijken, dan wordt het aantrekkelijk om mee te doen. Het onderzoek verliep volgende de volgende stappen:

Ontwikkelen van catalogus van deugden die mensen associëren met de energietransitie, op basis van literatuuronderzoek en focusgroepen
Formuleren van positieve dilemma’s waarin deugden op tegenover elkaar gezet worden maar voor beide kanten positief valt te betogen
Ontwikkelen van een lange- en korte deugdentest op basis van de positieve dilemma’s. Hieruit komen 4 verschillende energieprofielen (robuust–samen–idealen–avontuurlijk) waar verschillende communicatie strategieën voor geformuleerd kunnen worden.
Twee focusgroepen waarin het verband tussen deugden en de energietransitie werd getest, en de 4 profielen werden getoetst.
Pilots deugden-aanpak bij klanten Vandebron, Leidse energieambassadeurs, Amsterdamse energiecoöperatie, Amsterdam Energie en energiecoaches in de Ramplaan Haarlem.
Twee slotbijeenkomsten in De Nieuw Poort Pakhuis de Zwijger waarin er gediscussieerd werd over de resultaten en de deugdenaanpak gepresenteerd werd aan een groter publiek.

HET RESULTAAT

Het deugdenonderzoek heeft geleid tot een aantal concrete vervolgtrajecten:

We gebruiken deugdentest zelf regelmatig bij communicatie en trainingen rondom de energietransitie. Hij is hier te maken.
Samen met klimaatstichting HIER hebben gewerkt aan bewoners spel die als eerste stap gebruikt kan worden in buurttraject rondom verduurzaming. Lees er hier meer over.
Geheel onverwachts heeft het onderzoek tevens een nieuwe methode opgeleverd,die van de‘positieve dilemma’s’. Deze methode gebruiken we om over complexe kwesties constructieve dialogente voeren. Voor een overzicht van alle positieve dilemma’s klik hier.